Bestraling van het hart als behandeling voor hartritmestoornis

Tijdens haar geneeskunde-opleiding werd Yesim Kaya al gegrepen door het hart. In 2023 won ze de Harry Crijns Research Grant ter waarde van 25.000 euro. “Ik werk aan een belangrijk en veelbelovend onderwerp, waar patiënten hopelijk veel baat bij gaan hebben.” Dat onderwerp is bestraling van het hart, als behandeling van een dodelijke hartritmestoornis. Ze vertelt er graag meer over.

Sinds haar afstuderen in 2023 werkt ze fulltime als onderzoeker in het Maastricht UMC+. De medische naam voor de dodelijke hartritmestoornis die Yesim onderzoekt is ‘ventriculaire tachycardia’, afgekort VT. Ze richt zich op drie aspecten, te beginnen met de diagnostiek. Hoe kun je de oorzaak van VT makkelijker opsporen? Vervolgens is de vraag hoe je die informatie het beste gebruikt voor de behandeling. En tenslotte blijken veel mensen met zo’n hartritmestoornis op zeker moment last te krijgen van psychische klachten. Een reanimatie ondergaan, of een ICD geïmplanteerd krijgen, zijn geen kleine levensgebeurtenissen en ongeveer een derde van de patiënten heeft behoefte aan psychische nazorg. Ze werkt hierbij samen met cardioloog Rachel ter Bekke en wetenschapper Paul Volders, naast vele collega’s uit allerlei disciplines.

Perspectief

Terug naar de beurs die Yesim heeft gewonnen. Met het geld kan ze haar onderzoeksproject, waaraan ze al bijna twee jaar werkt, verder brengen. Traditioneel worden mensen met hartritmestoornissen soms via een operatie, een ‘catheterablatie’, afgeholpen van de afwijkende cellen in het hart die de stoornis veroorzaken. Ook willen medicijnen soms helpen. Sinds 2023 werden in het Maastrichtse ziekenhuis bij vier mensen op een alternatieve manier die cellen gedood: met bestraling. Dat biedt perspectief voor patiënten bij wie de traditionele behandelingen niet of onvoldoende aanslaan.

Bestralen, maar waar?

Yesim: “Er zijn nog best veel vragen te beantwoorden over hoe dit precies werkt, maar ook over hoe je het zo goed mogelijk toepast. Bij radiotherapie is het heel belangrijk om precies te weten welk gebied je moet bestralen. Hier in Maastricht hebben we een driedimensionaal model van het hart ontwikkeld, waarin we op basis van alle scans, echo’s, hartfilmpjes en meer informatiebronnen die we van een patiënt hebben, het te bestralen gebied kunnen bepalen en intekenen. We denken dat dit de meest nauwkeurige manier is om vervolgens met radiologen en radiotherapeuten te communiceren wat er moet gebeuren. Maar of dat inderdaad zo is, moet blijken uit mijn onderzoek.”

Veelbelovend

In haar vergelijkende studie gaat ze deze methode naast twee andere manieren leggen, voor hoe een te bestralen gebied kan worden aangeduid en bepaald. Daarnaast wil ze kijken naar de impact van de bestraling op omliggende organen van de patiënt. “Het bestralen van het hart, om een dodelijke hartritmestoornis te verhelpen, is een veelbelovende aanpak voor deze doelgroep, maar er is dus nog geen uniforme aanpak voor hoe cardiologen, radiologen en radiotherapeuten hierin het beste samenwerken. Daar hoop ik binnen anderhalf jaar een antwoord op te hebben.”